Beyond the Mirror: Rhaglen ddogfen feiddgar gan aelod o Ddawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru yn herio safonau harddwch y diwydiant dawns

Trwy ei rhaglen ddogfen Beyond the Mirror, mae Aelod o Ddawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru (DGIC) 2025, Phoebe Clark, yn rhoi llais i ddawnswyr ifanc sy'n benderfynol o ailddiffinio'r diwydiant dawns. Wedi'i wreiddio yn ei phrofiadau personol, mae'r rhaglen ddogfen yn herio safonau harddwch niweidiol ac yn grymuso dawnswyr ifanc i gofleidio’u gwerth y tu hwnt i’r ffordd maent yn edrych. Gyda chefnogaeth DGIC – gofod lle mae artistiaid ifanc yn cael eu dathlu am bwy ydyn nhw – mae Phoebe yn annog eraill i ymuno mewn sgwrs sy'n dathlu dilysrwydd, gwytnwch a thalent.

 "Fe wnes i greu fy rhaglen ddogfen Beyond the Mirror fel rhan o fy nhraethawd hir yn y brifysgol, ond yn fuan iawn fe ddatblygodd yn llawer mwy na phrosiect academaidd. Roedd yn daith hynod bersonol; cyfle i herio normau'r diwydiant dawns a thanio symudiad tuag at newid."

Gan dynnu o'i phrofiadau ei hun – a phobl yn dweud y gallai ei phwysau a’r ffordd y mae hi’n edrych gyfyngu ar ei siawns o lwyddo – daeth Phoebe o hyd i'r dewrder i siarad allan. Wrth wneud hynny, darganfu nad oedd hi ar ei phen ei hun.  

"Mae dawnswyr di-ri eraill wedi wynebu beirniadaeth a phwysau tebyg. Daeth Beyond the Mirror yn llwyfan i roi llais i'r straeon hyn ac i eirioli dros weledigaeth fwy cynhwysol, cefnogol a realistig o'r hyn y mae'n ei olygu i fod yn ddawnsiwr."  

Llun gan Sian Trenberth

"Mae DGIC bob amser wedi bod yn lle rydw i wedi teimlo'n wirioneddol ddiogel. Lle rwy’n cael fy ngwerthfawrogi a'm gweld, nid am sut rydw i'n edrych, ond am bwy ydw i a'r hyn rydw i'n ei gyfrannu fel artist. Mae gan y sefydliad awyrgylch teuluol sy'n blaenoriaethu rhinweddau mewnol: eich pwrpas, eich purdeb, eich talent a'ch personoliaeth, yn hytrach na'r ffordd rydych yn edrych neu sut rydych yn gwisgo. Pan oeddwn i'n 16 oed, ar adeg pan oeddwn i'n clywed pethau na ddylai unrhyw berson ifanc orfod eu clywed, fe ddaeth DGIC yn angor i mi. Fe wnaeth fy nghadw i ddawnsio. P'un a oeddent yn gwybod neu beidio, roedd y gefnogaeth a'r sicrwydd a gefais ganddynt yn fy atgoffa fy mod i'n dalentog ac yn deilwng, ac roedd hynny'n golygu popeth." 

Dywedodd Pennaeth Dawns Celfyddydau Cenedlaethol Ieuenctid Cymru, Jamie Jenkins:

"Mae rhaglen ddogfen Phoebe yn adlewyrchiad pwerus a theimladwy iawn ar realiti llywio'r diwydiant celfyddydau perfformio gyda chyrff ac edrychiadau amrywiol. Mae ei gonestrwydd a'i dewrder wrth rannu ei thaith bersonol yn ddim llai nag ysbrydoledig. Trwy siarad allan gyda bregusrwydd a chryfder o'r fath, mae hi nid yn unig yn berchen ar ei stori ond hefyd yn goleuo'r ffordd i eraill sefyll i fyny, estyn allan, a herio ymddygiadau niweidiol. Yn DGIC rydym yn falch o hyrwyddo unigolrwydd, dathlu amrywiaeth, a meithrin cymuned lle mae pawb yn teimlo eu bod yn cael eu gweld, eu cefnogi a'u grymuso i fod yn union pwy ydyn nhw." 

Llun gan Sian Trenberth

"Eleni, rwy'n edrych ymlaen at gysylltu gyda rhagor o ddawnswyr, gweithio gyda'r coreograffydd Yukiko Masui, a mynd â'n darn i Lundain ar gyfer perfformiad yn Sadler's Wells East. Mae'n gyfle rhyfeddol. Rwy'n edrych ymlaen at hyfforddi ochr yn ochr ag unigolion o'r un anian ac ymgolli mewn amgylchedd sy'n llawn talent eithriadol ac angerdd a rennir." meddai'r Dawnsiwr, Perfformiwr, ac Athrawes, Phoebe Clark. 

Mae Dawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru yn dathlu 25 mlynedd yn 2025 ac fe wnaethom ni ddathlu gyda pherfformiad arbennig yn Saddler’s Wells East ar 25 Gorffennaf - cafwyd cymeradwyaeth fyddarol a’r gynulleidfa gyfan ar ei thraed. Mae'r ensemble dawns yn dychwelyd i Gymru am ddau berfformiad yn The Riverfront, Casnewydd, ar 30 ac 31 Hydref, gyda Ballet Cymru. I gael rhagor o wybodaeth ac i archebu tocynnau, cliciwch yma. 

Gwyliwch raglen ddogfen Phoebe…

Dawns Ragorol a Grëwyd yng Nghymru: Ballet Cymru a Dawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru yn Cyflwyno Bil Triphlyg yr Hydref

Bydd Ballet Cymru yn cynnal cydweithrediad cyffrous â Dawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru (DGIC) gyda bil triphlyg ar y cyd yng Nghanolfan Glan-yr-Afon, Casnewydd, ddydd Iau 30 a dydd Gwener 31 Hydref.  

Yn arddangos tri darn o waith byr anhygoel gan goreograffwyr o'r radd flaenaf, bydd y noson yn cynnwys Momentum – Undone gan Marcus Jarrell Willis, Cyfarwyddwr Artistig Phoenix Dance Theatre, sy'n adnabyddus am ei gyfuniad nodedig a ddi-dor o hiwmor a cherddoriaeth. Bydd Cyfarwyddwyr Artistig Ballet Cymru, Darius James OBE ac Amy Doughty, yn cyflwyno creadigaeth newydd sbon, Woven, yn arbennig ar gyfer y rhaglen hon.  

Gan ddathlu 25 mlynedd o Ddawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru, mae'r dawnswyr ifanc yn dychwelyd fel gwesteion arbennig am y drydedd flwyddyn yn olynol, gan berfformio The Night is Darkest Just Before The Dawn gan y coreograffydd enwog Yukiko Masui. Dyma ddarn sy'n arddangos symudiad pwerus, gan gyfuno dawns Gyfoes, Hip Hop, a Chrefft Ymladd. Mae'r darn yn cael ei ddisgrifio fel teyrnged i 'gefnogwyr tawel' - pobl sy'n sefyll wrth ein hochr yn ystod adegau tywyllaf ein bywyd ac yn ein cefnogi heb gydnabyddiaeth. 

Wrth siarad am y darn, meddai Masui: “Fe ysbrydolwyd y darn gan gymeriad yr archarwr, cymeriad hynod bwerus ond mae’n gweithio gyda’r nos, yn y tywyllwch. Does dim sbotolau arno, ond mae’n gwneud pethau dros bobl eraill ac yn hynod bwerus pan does neb yn gwylio.” 

U.Dance National Festival 2025 at Sadler’s Wells East presented by One Dance UK, photo Dance Photographer UK/Point of View Photography. 

Dan gyfarwyddiad Yukiko Masui a Jamie Jenkins, Pennaeth Dawns Celfyddydau Cenedlaethol Ieuenctid Cymru, mae’r cwmni wedi cael ei feithrin drwy amrywiaeth o ddosbarthiadau; megis techneg, archwilio creadigol, dosbarthiadau lles, a mentoriaeth, gyda’r rhan helaeth dan arweiniad cyn aelodau DGIC.  

Dwedodd Carlie, o Gastell-nedd, aelod o Ddawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru 2025: "Mae'n Hydref o'r diwedd ac mae hynny'n golygu mai dim ond ychydig wythnosau sydd i fynd tan berfformiad DGIC ac ni allwn aros! Rwy'n gyffrous am y perfformiad hwn oherwydd ein bod ni'n cael rhannu'r llwyfan gyda'r anhygoel Ballet Cymru. Mae'r perfformiad yma’n teimlo'n arbennig iawn, gan fod y cwmni’n dod at ei gilydd i berfformio yng Nghymru, yn cynrychioli ein gwlad, gan rannu ein hangerdd a'n gwaith caled gyda'r gynulleidfa. Rydym yn gobeithio eich gweld chi i gyd yno yn Theatr Glan-yr-Afon Casnewydd ar 30 a 31 Hydref!"  

Dywedodd Jack, o Abertawe aelod o Ddawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru 2025: “Dw i mor gyffrous cael perfformio unwaith eto gyda Dawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru ym mis Hydref. Mae’n gyfle anhygoel, cael rhannu’r llwyfan gyda dawnswyr mor dalentog a pherfformio gwaith gan y coreograffydd Yukiko Masui. Ni allaf aros i ddod â’n holl waith caled yn fyw a rhannu’r profiad arbennig yma gyda’r gynulleidfa. Dw i mor falch o fod yn ddawnsiwr gyda Dawns Genedlaethol Ieuenctid Cymru.” 

Yn ystod yr haf, daeth cwmni Pen-blwydd DGIC yn 25 at ei gilydd yng Nghaerdydd ar gyfer preswyliad pythefnos o hyd. Nod y preswyliad oedd creu ac ymarfer fersiwn estynedig o’r gwaith cyn mynd i Sadler’s Wells East, Llundain, i’w berfformio am y tro cyntaf ochr yn ochr â National Youth Dance Company Scotland a National Youth Dance Company. Roedd y gynulleidfa gyfan ei thraed yn cymeradwyo. 

Archebwch eich tocynnau heddiw, ar gyfer eich cyfle olaf i weld y perfformiad arbennig yma. Mae tocynnau’n costio rhwng £17 ac £20, gyda chonsesiynau ar gael.  

U.Dance National Festival 2025 at Sadler’s Wells East presented by One Dance UK, photo Dance Photographer UK/Point of View Photography.